Սահմանը հատելու կանոնները

ՀՀ մուտքի վիզաների տեսակները
Այն երկրների ցանկը, որոնց քաղաքացիները միակողմանիորեն ազատված են ՀՀ մուտքի արտոնագրի ձեռքբերման պահանջից:

Այն երկրների ցանկը, որոնց հետ Հայաստանի Հանրապետությունը ունի առանց վիզայի մուտքի ռեժիմ` երկկողմ կամ բազմակողմ պայմանագրերի հիման վրա:

Մնացած բոլոր պետությունների քաղաքացիները, անկախ անձնագրի տեսակից (դիվանագիտական, ծառայողական, համաքաղաքացիական կամ ճամփորդական փաստաթուղթ), ինչպես նաև ՄԱԿ-ի անցագիր (Laissez-Passer) կրողները, չեն ազատվում ՀՀ մուտքի վիզա ստանալու պահանջից:

Պետությունների ցանկ, որոնց քաղաքացիները ՀՀ մուտքի արտոնագիրը կարող են ստանալ ՀՀ սահմանային անցակետերում:

Մնացած բոլոր դեպքերում ՀՀ քաղաքացիների համար մուտքի ռեժիմը օտարերկրյա պետություններ կարգավորվում է այդ պետությունների ներքին օրենսդրությամբ և ենթակա է փոփոխման դրանց համապատասխան: Այդ պատճառով ՀՀ ԱԳ նախարարությունը խորհուրդ է տալիս յուրաքանչյուր այցելությունից առաջ մուտքի ռեժիմի վերաբերյալ թարմ տեղեկատվությունը ստանալ այցելության երկրի արտաքին գործերի գերատեսչությունից կամ դիվանագիտական ներկայացուցչություններից:

Այն պետությունների քաղաքացիները, որոնց համար սահմանված է ՀՀ ժամանելու առանց մուտքի վիզայի ռեժիմ, ՀՀ տարածքում կարող են մնալ առավելագույնը 180 օր ժամկետով՝ մեկ տարվա ընթացքում, եթե ՀՀ միջազգային պայմանագրերով այլ ժամկետ սահմանված չէ:

Այցելության մուտքի վիզա` հարազատներին (ընկերներին) այցելելու կամ տեսակցելու, ընտանիքի վերամիավորման, զբոսաշրջության (hանգստի), բուժման, ՀՀ կրթական հաստատություններում ուսանելու, ՀՀ կազմակերպվող մշակութային, մարզական, գիտական և այլ միջոցառումներին, խորհրդաժողովներին մասնակցելու, ՀՀ տեխնիկական աջակցության, մարդասիրական, բարեգործական, ֆինանսական օգնության կարճատև ծրագրերի իրականացման, գործարար բանակցություններին մասնակցելու, աշխատանքային գործունեություն կատարելու, տնտեսական գործունեություն ծավալելու (առևտրային կազմակերպություն հիմնադրելու, օտարերկրյա պետության առևտրային կազմակերպության մասնաճյուղ կամ ներկայացուցչություն հիմնադրելու, ՀՀ ներդրում կատարելու, ապրանքների և ծառայությունների ներմուծում և արտահանում իրականացնելու) նպատակով այցելության համար, ինչպես նաև միջազգային օդային կամ ցամաքային ուղևորաբեռնափոխադրումներ իրականացնող տրանսպորտային միջոցների անձնակազմերի անդամների համար` մեկանգամյա մուտքի կամ մինչև մեկ տարի վավերականության ժամկետով բազմակի մուտքի համար.

պաշտոնական մուտքի վիզա` պաշտոնական (ծառայողական) անձնագիր կրող անձանց համար`

ՀՀ-ում հավատարմագրված դեսպանությունների և հյուպատոսական հիմնարկների, ՀՀ-ում նստավայր ունեցող միջազգային կազմակերպություններում կամ նրանց ներկայացուցչությունների դիվանագիտական կարգավիճակ չունեցող աշխատակիցների և նրանց ընտանիքի անդամների համար՝ մինչև 3 տարի ժամկետով բազմակի մուտքի համար,
ՀՀ պետական մարմինների կամ ՀՀ-ում հավատարմագրված դեսպանությունների, հյուպատոսական հիմնարկների, միջազգային կազմակերպությունների կամ դրանց ներկայացուցչությունների հրավերով ծառայողական նպատակներով ՀՀ ժամանող օտարերկրյա պետությունների կամ միջազգային կազմակերպությունների պաշտոնատար անձանց՝ մեկ մուտքի կամ մեկ տարի վավերականության ժամկետով բազմակի մուտքի համար,
սովորական անձնագրերով պաշտոնական պատվիրակությունների անդամների համար` մեկ մուտքի կամ մեկ տարի վավերականության ժամկետով բազմակի մուտքի համար.

դիվանագիտական մուտքի վիզա` դիվանագիտական անձնագիր կրող կամ դիվանագիտական կարգավիճակ ունեցող անձանց համար`

ՀՀ-ում հավատարմագրված դեսպանությունների և հյուպատոսական հիմնարկների, ՀՀ-ում նստավայր ունեցող միջազգային կազմակերպություններում կամ նրանց ներկայացուցչությունների աշխատակիցների և նրանց ընտանիքի անդամների համար՝ մինչև 3 տարի ժամկետով բազմակի մուտքի համար,
պաշտոնական, պետական, աշխատանքային այցով կամ ծառայողական նպատակներով ՀՀ ժամանող պատվիրակության անդամներին և նրանց ընտանիքի անդամներին, ինչպես նաև պաշտոնատար անձանց համար՝ մեկ մուտքի կամ մինչև 1 տարի վավերականության ժամկետով բազմակի մուտքի համար,
ոչ ծառայողական նպատակներով ՀՀ ժամանողների համար` մինչև 120 օր վավերականության ժամկետով մեկ մուտքի համար.

տարանցիկ մուտքի վիզա` ՀՀ տարածքով օդային կամ ցամաքային տրանսպորտով երթևեկողների համար մեկ մուտքի կամ մեկ տարի վավերականության ժամկետով բազմակի մուտքի համար` մինչև 3 օր գտնվելու ժամկետով` առավելագույնը մինչև 4 օր երկարաձգելու հնարավորությամբ:

Արտաքին գործերի նախարարությունը տրամադրում և երկարաձգում է «պաշտոնական» և «դիվանագիտական» մուտքի վիզաները, ինչպես նաև տրամադրում է էլեկտրոնային մուտքի վիզաներ evisa.mfa.am: «Այցելության» և «տարանցիկ» մուտքի վիզաները տրամադրում և երկարաձգում է ՀՀ կառավարությանն առընթեր ոստիկանության անձնագրային և վիզաների վարչությունը: ՀՀ մուտքի վիզաները երկարաձգվում են միայն ՀՀ տարածքում, վիզայի ժամկետի ավարտից առաջ:

Հայաստանի Հանրապետության մուտքի վիզաները տրվում են ՀՀ-ում մինչև 120 օր գտնվելու ժամկետով` առավելագույնը մինչև 60 օր ժամկետով երկարաձգելու հնարավորությամբ, եթե օրենքով կամ ՀՀ միջազգային պայմանագրերով այլ բան նախատեսված չէ:

Օտարերկրյա պետություններում ՀՀ դիվանագիտական ներկայացուցչությունների կամ հյուպատոսական հիմնարկների կողմից տրվող մեկանգամյա մուտքի վիզայի վավերականության ժամկետը երկու ամսով գերազանցում է ՀՀ-ում գտնվելու ժամկետը, իսկ ՀՀ սահմանային անցման կետում կամ անհրաժեշտության դեպքում նաև ՀՀ տարածքում տրվող մեկ մուտքի վիզայի ժամկետը համապատասխանում է ՀՀ-ում գտնվելու ժամկետին: Դիվանագիտական ներկայացուցչություններում կամ հյուպատոսական հիմնարկներում տրվող մուտքի վիզայի վավերականության ժամկետը կարող է համապատասխանեցվել օտարերկրացու կողմից գրավոր հայտարարված ՀՀ մուտքի ժամկետի հետ:
ՀՀ մուտքի վիզա ստանալու համար օտարերկրացիներից գանձվում է պետական տուրք` «Պետական տուրքի մասին» ՀՀ օրենքով սահմանված կարգով և չափով:

Հրավեր
ՀՀ կառավարությունը սահմանել է այն պետությունների ցանկը, որոնց քաղաքացիները մուտքի վիզա ստանալու համար կարող են դիմել միայն օտարերկրյա պետություններում ՀՀ դիվանագիտական ծառայության մարմիններ և հյուպատոսական հիմնարկներ և միայն հրավերի հիման վրա: Նշված պետությունների ազգությամբ հայ քաղաքացիները ՀՀ սահմանային անցման կետերում կարող են ստանալ մուտքի վիզա առանց հրավերի /ազգությամբ հայ հանդիսանալու հանգամանքը հիմնավորող փաստաթղթերն են` կրոնական և համայնքային կառույցների, ինչպես նաև պետական մարմինների կողմից տրամադրվող փաստաթղթերի/:

Հրավերի ձևակերպում
Աշխատանքային ժամերին հնարավոր է հրավերի ամբողջական փաթեթը ՀՀ ԱԳՆ Հյուպատոսական վարչություն ուղարկել ԱԳՆ-ում տեղադրված փոստարկղի միջոցով:

1. Հրավերի լրացված օրինակ (նմուշ, PDF)
2. Հրավերի խմբագրվող օրինակելի ձև (MS Word)

կարող են ներկայացնել`
ա) ՀՀ-ում գրանցված իրավաբանական անձինք.
բ) ՀՀ պետական մարմինները, տեղական ինքնակառավարման մարմինները, ՀՀ-ում հավատարմագրված դեսպանությունները, հյուպատոսական հիմնարկները և միջազգային կազմակերպությունները կամ դրանց ներկայացուցչությունները:

Ֆիզիկական անձինք հրավերը ներկայացնում են Հայաստանի Հանրապետության կառավարությանը առընթեր ոստիկանության անձնագրային և վիզաների վարչություն:

ՀՀ ԱԳՆ ներկայացված հրավերին անհրաժեշտ է կցել նաև հրավիրվող անձի անձնագրի պատճենը և հրավերի ձևակերպման համար նախատեսված պետական տուրքի վճարման անդորրագիրը, իսկ առաջին անգամ հրավեր ներկայացնելու դեպքում՝ նաև իրավաբանական անձի պետական գրանցման վկայագրի պատճենը: Պետական տուրքի դրույքաչափը 5,000 (հինգ հազար) ՀՀ դրամ է: Պետական տուրքը կարող է վճարվել ցանկացած առևտրային բանկում: ՀՀ պետբյուջեի գանձապետական հաշվեհամարն է 900005162129:

Մուտքը Հայաստանի Հանրապետություն
Օտարերկրացիները* մուտք են գործում Հայաստանի Հանրապետություն պետական սահմանի անցման կետերով՝ վավերական անձնագրի առկայության, մուտքի վիզայի կամ կացության կարգավիճակը հավաստող փաստաթղթի հիման վրա և սահմանային հսկողություն իրականացնող մարմնի թույլտվության դեպքում, եթե այլ կարգ ՀՀ օրենքով կամ միջազգային պայմանագրերով նախատեսված չէ:

Մինչև 18 տարեկան օտարերկրացիները կարող են մուտք գործել ՀՀ իրենց ծնողների, ծնողներից որևէ մեկի, այլ օրինական ներկայացուցչի կամ ուղեկցողի հետ միասին կամ միայնակ, եթե նրանք գալիս են ՀՀ իրենց ծնողների, ծնողներից որևէ մեկի, այլ օրինական ներկայացուցչի մոտ կամ ընդունող կազմակերպություն:

Առանց անձնագրի, դրան փոխարինող փաստաթղթի կամ անվավեր անձնագրով ՀՀ պետական սահմանի անցման կետ ժամանած կամ ՀՀ պետական սահմանի անցման կետում մուտքի վիզայի մերժում ստացած կամ սահմանային հսկողություն իրականացնող մարմնի կողմից մուտքի թույլտվություն չստացած օտարերկրացիների մուտքը չի թույլատրվում ՀՀ տարածք, և հնարավորության դեպքում նրանք անմիջապես վերադարձվում են իրենց ծագման պետություն կամ այն պետություն, որտեղից ժամանել են, նույն փոխադրողի տրանսպորտային միջոցով, բացառությամբ այն դեպքերի, երբ նրանք Հայաստան են ժամանել փախստականի կարգավիճակ կամ քաղաքական ապաստանի իրավունք հայցելու նպատակով:

Օտարերկրացիների սեփական միջոցների բացակայության դեպքում նրանց վերադարձի ծախսերը միջազգային պայմանագրերով սահմանված կարգով կատարում են փոխադրողները, որոնք իրականացրել են այդ օտարերկրացիների փոխադրումը ՀՀ, կամ Հայաստանի Հանրապետությունը` Հայաստանի Հանրապետության կառավարության սահմանած կարգով:

Հայաստանի Հանրապետությունից ելքը
Oտարերկրացիները ՀՀ-ից կարող են դուրս գալ վավերական անձնագրի և մինչև դուրս գալու պահը ՀՀ տարածքում նրանց oրինական գտնվելը կամ բնակվելը հավաստող վավերական փաստաթղթի առկայության դեպքում, եթե այլ կարգ նախատեսված չէ oրենքով կամ միջազգային պայմանագրերով:

Հայաստանի Հանրապետության տարածքով տարանցիկ երթևեկելը
ՀՀ տարանցիկ երթևեկություն է համարվում որևէ պետությունից ՀՀ տարածքով օդային կամ ցամաքային տրանսպորտի միջոցներով դեպի երրորդ պետություն օտարերկրացիների երթևեկությունը:

Տարանցիկ երթևեկության դեպքում օտարերկրացիները ներկայացնում են դեպի երրորդ երկիր ուղետոմսեր կամ երրորդ երկրի մուտքի վիզա և կարող են մնալ ՀՀ տարածքում 72 ժամից ոչ ավել, բացառությամբ արտակարգ իրավիճակների դեպքերի: ՀՀ ցամաքային սահմանով երրորդ երկիր տարանցիկ երթևեկող օտարերկրացիները կարող են տարանցիկ վիզա ստանալ նաև առանց դեպի երրորդ երկիր ուղետոմսեր կամ երրորդ երկրի մուտքի վիզա ներկայացնելու:

Եթե օտարերկրացին գտնվում է տարանցիկ գոտում և չի մտնելու ՀՀ տարածք, ապա նա կարող է գտնվել տարանցիկ գոտում 48 ժամից ոչ ավել, բացառությամբ արտակարգ իրավիճակների դեպքերի:

Սեղմել այստեղ ՀՀ մուտքի վիզա ստանալու համար դիմում-հարցաթերթիկը բեռնելու համար:

ԾԱՆՈԹՈՒԹՅՈՒՆ

ՀՀ սահմանային անցակետերում վիզա տրամադրող ծառայությունները տրամադրում են միայն եզակի մուտքի 3 օրյա տարանցիկ վիզա և եզակի մուտքի 21 ու 120 օրյա այցելության վիզա:

Միայն հրավերի հիման վրա ՀՀ մուտքի վիզա ստանալու հնարավորություն ունեցող օտարերկրացիները (տես այն պետությունների ցանկը, որոնց քաղաքացիները ՀՀ մուտքի վիզայի համար կարող են դիմել միայն հրավերի հիման վրա) չեն կարող ՀՀ մուտքի վիզա ստանալ ՀՀ սահմանային անցակետերում:

Ավելի մանրամասն տեղեկությունների համար խնդրում ենք դիմել visa@mfa.am էլ-փոստով կամ զանգահարել (+37460) 620516:

*«Օտարերկրացիներ» հասկացության մեջ ներառվում են Հայաստանի Հանրապետության քաղաքացի չհամարվող այն անձինք, որոնք ունեն այլ պետության քաղաքացիություն (օտարերկրյա քաղաքացիներ) կամ չունեն որևէ պետության քաղաքացիություն (քաղաքացիություն չունեցող անձինք):

Հայաստանի Հանրապետություն մուտք գործելիս

ՀՀ քաղաքացին սահմանային վերահսկողությանը ներկայացնում է`
- ՀՀ քաղաքացու անձնագիրը, ՀՀ քաղաքացու կենսաչափական անձնագիրը, ՀՀ դիվանագիտական անձնագիրը կամ ՀՀ վերադարձի վկայականը:
- ՀՀ երկքաղաքացին ներկայացնում է ՀՀ քաղաքացու անձնագիրը, կամ այլ պետության անձնագիրը, որի քաղաքացին է հանդիսանում :
Օտարերկրացին ներկայացնում է`
- քաղաքացիության երկրի անձնագիրը կամ դրան փոխարինող փաստաթուղթը, իսկ անհրաժեշտության դեպքում՝ նաև ՀՀ տարածքում նրա օրինական գտնվելը կամ բնակվելը հավաստող վավերական փաստաթուղթը:
Ծառայողական, դիվանագիտական և պաշտոնական անձնագիր կրող օտարերկրյա քաղաքացին ներկայացնում է`
- քաղաքացիության երկրի ծառայողական, դիվանագիտական կամ պաշտոնական անձնագիրը, իսկ անհրաժեշտության դեպքում՝ նաև օտարերկրյա պետություններում ՀՀ դիվանագիտական մարմինների կամ հյուպատոսական հիմնարկների կողմից տրված համապատասխան տեսակի ՀՀ մուտքի վիզան: Վերը նշված կատեգորիայի անձինք կարող են մուտք գործել ՀՀ տարածք նաև ՀՀ ԱԳՆ-ից ստացված նամակի հիման վրա:
Օտարերկրյա անչափահաս քաղաքացին ներկայացնում է`
- քաղաքացիության երկրի անձնագիրը կամ դրան փոխարինող փաստաթուղթը և մուտք է գործում Հայաստանի Հանրապետություն ծնողների, ծնողներից մեկի, օրինական ներկայացուցչի կամ ուղեկցողի հետ միասին կամ միայնակ, եթե նա գալիս է ծնողների, ծնողներից մեկի, օրինական ներկայացուցչի մոտ կամ ընդունող կազմակերպություն:
Քաղաքացիություն չունեցող անձը կամ օտարերկրյա պետության կողմից փախստականի կարգավիճակ ստացած անձը ներկայացնում է`
- ճամփորդական փաստաթուղթը, ինչպես նաև ՀՀ տարածքում իր օրինական գտնվելը կամ բնակվելը հավաստող վավերական փաստաթուղթը:
Հայաստանի Հանրապետության կողմից փախստականի կարգավիճակ ստացած անձը ներկայացնում է`
- ՀՀ Կառավարության կողմից տրված ճամփորդական փաստաթուղթ:

ՀՀ կառավարության 24.03.1998թ.-ի թիվ 200 որոշումը «ՀՀ պետական սահմանի անցման կետերում պետական լիազորված մարմինների գործառույթների իրականացման կարգը հաստատելու մասին», կետեր 2,5,7,10, «Օտարերկրացիների մասին» ՀՀ օրենքը, հոդվածներ 6, 12

Ելք Հայաստանի Հանրապետությունից

ՀՀ քաղաքացին սահմանային վերահսկողությանը ներկայացնում է`
- ՀՀ քաղաքացու անձնագիր (օտարերկրյա պետություններում վավերականության մասին կնիքի առկայությամբ), ՀՀ քաղաքացու կենսաչափական անձնագիր կամ ՀՀ դիվանագիտական անձնագիր:
ՀՀ երկքաղաքացին ներկայացնում է`
- ՀՀ քաղաքացու անձնագիր (օտարերկրյա պետություններում վավերականության մասին կնիքի առկայությամբ), ՀՀ քաղաքացու կենսաչափական անձնագիրը կամ այլ պետության անձնագիր:
ՀՀ անչափահաս քաղաքացին ներկայացնում է`
- ՀՀ անչափահաս քաղաքացու անձնագիրը:
Օտարերկրյա քաղաքացին ներկայացնում է`
- քաղաքացիության երկրի անձնագիրը կամ դրան փոխարինող փաստաթուղթը, իսկ անհրաժեշտության դեպքում՝ մինչև դուրս գալու պահը ՀՀ տարածքում իր օրինական գտնվելը կամ բնակվելը հավաստող վավերական փաստաթուղթը, հակառակ դեպքում օտարերկրացին կարող է ենթարկվել վարչական պատասխանատվության:
Քաղաքացիություն չունեցող անձը և օտարերկրյա պետության կողմից փախստականի կարգավիճակ ստացած անձը ներկայացնում է`
- ճամփորդական փաստաթուղթը և ՀՀ տարածքում մինչև դուրս գալու պահը օրինական գտնվել կամ բնակվելը հավաստող վավերական փաստաթուղթը:
ՀՀ կողմից փախստականի կարգավիճակ ստացած անձը ներկայացնում է.
- ՀՀ Կառավարության կողմից տրված ճամփորդական փաստաթուղթն ու այն երկրի մուտքի թույլտվությունը, ուր անձը մեկնում է:

ՀՀ անչափահաս քաղաքացիների ելքը ՀՀ-ից

ՀՀ մինչև 16 տարեկան քաղաքացիների ՀՀ մուտք գործելու և ՀՀ-ից ելք գործելու առանձնահատուկ կարգ սահմանված չէ, ուստի ՀՀ մինչև 16 տարեկան քաղաքացիները կարող են սահմանահատում իրականացնել վավեր անձնագրի առկայության դեպքում:
ՀՀ մինչև 16 տարեկան քաղաքացիների ելքը Հայաստանի Հանրապետությունից արգելվում է միայն դատարանի կողմից օրինական ուժի մեջ մտած դատական ակտի հիման վրա, որը ներկայացվում է ՀՀ ազգային անվտանգության ծառայությանը ՀՀ ԱՆ Դատական ակտերի հարկադիր կատարման ծառայությունից:

Հայաստանի Հանրապետության երկքաղաքացիները

Հայաստանի Հանրապետության երկքաղաքացի է համարվում այն անձը, որը ՀՀ քաղաքացիությունից բացի, ունի նաև այլ պետության (երկրների) քաղաքացիություն:
Հայաստանի Հանրապետության երկքաղաքացին ՀՀ համար ճանաչվում է միայն որպես ՀՀ քաղաքացի: Սույն նորմը տարածվում է նաև 1995 թվականի հունվարի մեկից հետո, առանց սահմանված կարգի Հայաuտանի Հանրապետության քաղաքացիությունից դուրս գալու, այլ պետության քաղաքացիություն ընդունած կամ ստացած, ինչպես նաև Հայաստանի Հանրապետության քաղաքացիությունից միակողմանի հրաժարված Հայաստանի Հանրապետության քաղաքացիների վրա:
ՀՀ քաղաքացին այլ պետության քաղաքացիություն ընդունելիս կամ ստանալիս պարտավոր է ՀՀ կառավարության կողմից սահմանված կարգով մեկամսյա ժամկետում հայտնել ՀՀ կառավարության լիազորված մարմնին:

«ՀՀ քաղաքացիության մասին» ՀՀ օրենք, հոդված 13¹

Օտարերկրացիների մուտքը ՀՀ

Համաձայն «Օտարերկրացիների մասին» ՀՀ օրենքի 6-րդ հոդվածի 1-ին մասի` օտարերկրացիները մուտք են գործում ՀՀ ՊՍ անցման կետերով` վավերական անձնագրի առկայության, մուտքի վիզայի կամ կացության կարգավիճակը հավաստող փաստաթղթի հիման վրա և սահմանային հսկողություն իրականացնող ՀՀ կառավարության լիազորած պետական կառավարման մարմնի ՀՀ ԱԱԾ ՍԶ թույլտվության դեպքում, եթե այլ կարգ նախատեսված չէ «Օտարերկրացիների մասին» ՀՀ օրենքով կամ ՀՀ միջազգային պայմանագրերով: Հոդվածի 2-րդ մասը սահմանում է, որ մինչև 18 տարեկան օտարերկրացիները կարող են մուտք գործել ՀՀ իրենց ծնողների, ծնողներից որևէ մեկի, այլ օրինական ներկայացուցչի կամ ուղեկցողի հետ միասին կամ միայնակ, եթե նրանք գալիս են ՀՀ իրենց ծնողների, ծնողներից որևէ մեկի այլ օրինական ներկայացուցչի մոտ կամ ընդունող կազմակերպություն: Նույն հոդվածի 3-րդ մասի համաձայն` առանց անձնագրի, դրան փոխարինող փաստաթղթի կամ անվավեր անձնագրով ՀՀ ՊՍ անցման կետ ժամանած կամ ՀՀ ՊՍ անցման կետում մուտքի վիզայի մերժում ստացած կամ սահմանային հսկողություն իրականացնող մարմնի կողմից մուտքի թույլտվություն չստացած օտարերկրացիների մուտքը չի թույլատրվում ՀՀ տարածք, և հնարավորության դեպքում նրանք անմիջապես վերադարձվում են իրենց ծագման պետություն կամ այն պետություն, որտեղից ժամանել են, նույն փոխադրողի տրանսպորտային միջոցով, բացառությամբ այն դեպքերի, երբ նրանք ՀՀ են ժամանել ապաստանի իրավունք հայցելու նպատակով:

ՀՀ օրենք «Օտարերկրացիների մասին» հոդված 6

Օտարերկրացիների ելքը ՀՀ-ից

Համաձայն «Օտարերկրացիների մասին» ՀՀ օրենքի 12-րդ հոդվածի 1-ին մասի` օտարերկրացիները ՀՀ-ից կարող են դուրս գալ վավերական անձնագրի և մինչև դուրս գալու պահը ՀՀ տարածքում նրանց օրինական գտնվելը կամ բնակվելը հավաստող վավերական փաստաթղթի առկայության դեպքում, եթե այլ կարգ նախատեսված չէ օրենքով կամ միջազգային պայմանագրերով: Հոդվածի երկրորդ մասը սահմանում է, որ վարչական իրավախախտումների վերաբերյալ ՀՀ օրենսգրքի 201-րդ հոդվածի 1-ին մասի (օտարերկրացիների կողմից ՀՀ-ում առանց վավերական արտոնագրի կամ կացության կարգավիճակի կամ անվավեր փաստաթղթերով բնակվելը, ինչպես նաև ՀՀ տարածքով տարանցիկ երթևեկության կարգը խախտելը) հատկանիշներով վարչական պատասխանատվության ենթարկված օտարերկրացին առանց վավերական անձնագրի և մինչև ՀՀ-ից դուրս գալու պահը ՀՀ տարածքում օրինական գտնվելը կամ բնակվելը հավաստող վավերական փաստաթղթի կարող է դուրս գալ ՀՀ տարածքից տուգանքի վճարման մասին անդորրագիրը (տուգանքի վճարումը հավաստող այլ փաստաթուղթը) ներկայացնելու դեպքում: Նույն հոդվածի 3-րդ մասի համաձայն` ՀՀ-ից օտարերկրացու ելքն արգելվում է, եթե օրենքով սահմանված կարգով նրա նկատմամբ նշանակվել է այնպիսի պատիժ, որի կրումը հնարավոր է միայն ՀՀ-ում, մինչև պատիժը կրելու ժամկետի ավարտը կամ պատիժը կրելուց օրենքով սահմանված կարգով ազատվելը, ինչպես նաև, եթե հարուցված քրեական գործով նրա նկատմամբ կիրառվել է խափանման միջոց, բացառությամբ այն դեպքերի, երբ քրեական հետապնդման մարմինը տվյալ անձին ՀՀ-ից ելքի գրավոր թույլտվություն է տվել:

ՀՀ օրենք «Օտարերկրացիների մասին» հոդված 12

Հայաստանի Հանրապետությունում օտարերկրացիների գտնվելու ժամկետը

Այն պետությունների քաղաքացիները, որոնց համար սահմանված է Հայաստանի Հանրապետություն ժամանելու առանց մուտքի վիզայի ռեժիմ, Հայաստանի Հանրապետության տարածքում կարող են մնալ առավելագույնը 180 օր ժամկետով` մեկ տարվա ընթացքում, եթե Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությամբ կամ միջազգային պայմանագրերով այլ ժամկետ սահմանված չէ:
Այդ օտարերկրյա քաղաքացիների անձնագրում ՀՀ կառավարության կողմից սահմանված կարգով հատուկ նշում է արվում նրա ՀՀ ժամանման ամսաթվի վերաբերյալ:

«Օտարերկրացիների մասին» ՀՀ օրենքը, հոդված 7

Սահմանապահ զորքերի զինծառայողների իրավունքները սահմանային գոտում և պետական սահմանի անցման կետերում

Սահմանային գոտում (շերտում) և պետական սահմանի անցման կետերում սահմանապահ զորքերն իրավունք ունեն`
ա) տեղաբաշխել սահմանապահ վերակարգեր և իրականացնել օպերատիվ-հետախուզական միջոցառումներ տեղանքի ցանկացած հատվածում.
բ) Հայաստանի Հանրապետության օրենքով սահմանված կարգով հողամասերի սեփականատերերից պահանջել իրենց խնդիրների իրականացման համար տրամադրելու այդ հողամասերի սահմանափակ օգտագործման իրավունք (սահմանապահ վերակարգերի ու տրանսպորտային միջոցների շարժի ճանապարհներ, ինչպես նաև ցանկապատերի և ուրիշ արգելափակոցների վրա միջանցքների ստեղծում և ապահովում).
գ) սահմանապահ վերակարգերի միջոցով ուղեկցել մարդատար և ապրանքատար գնացքներ, տրանսպորտային այլ միջոցներ.
դ) օրենքով սահմանված կարգով ստուգել անձանց և տրանսպորտային միջոցների փաստաթղթերը, իրականացնել տրանսպորտային միջոցների և դրանցով տեղափոխվող բեռների զննություն: Զննության ընթացքում ֆիզիկական և իրավաբանական անձանց` սահմանապահ զորքերի կողմից պատճառված վնասը հատուցվում է պետական բյուջեի միջոցների հաշվին, իսկ վնաս պատճառած անձը ենթարկվում է պատասխանատվության` Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությամբ սահմանված կարգով.
ե) օրենքով սահմանված կարգով իրենց տրամադրված հողամասերում կառուցել շենքեր, շինություններ, ինժեներատեխնիկական կառույցներ, ուսումնական, նյութատեխնիկական բազայի օբյեկտներ, անցկացնել կապի գծեր, տեղաբաշխել ու օգտագործել տեխնիկա և սպառազինություն.
զ) իրականացնել պետական սահմանի ռեժիմը, սահմանային ռեժիմն ու պետական սահմանի անցման կետերի ռեժիմը խախտած` Հայաստանի Հանրապետության քաղաքացիների, օտարերկրյա պետությունների քաղաքացիների և քաղաքացիություն չունեցող անձանց վարչական ձերբակալում` օրենքով սահմանված կարգով և ժամկետով.
է) զննության ենթարկել և անհրաժեշտության դեպքում վերցնել ձերբակալվածների մոտ եղած իրերն ու փաստաթղթերը: Վարչական ձերբակալման և ձերբակալվածների իրերը վերցնելու յուրաքանչյուր դեպքի վերաբերյալ կազմվում է արձանագրություն.
ը) վարչական ձերբակալման ենթարկված կամ հանցագործություն կատարելու կասկածանքով ձերբակալված անձանց, իրավասու մարմինների քննությանը ենթակա այլ անձանց պահել սահմանապահ զորքերի հատուկ սարքավորված շինություններում: Անհրաժեշտության դեպքում այդ անձինք կարող են պահվել ազգային անվտանգության և ներքին գործերի մարմինների ժամանակավոր պահման մեկուսարաններում.
թ) անձանց, օրենքով սահմանված կարգով, հրավիրել սահմանապահ զորքերի ստորաբաժանումներ և նրանցից ստանալ բացատրություններ պետական սահմանի ապօրինի հատման, պետական սահմանի ռեժիմի, սահմանային ռեժիմի կամ պետական սահմանի անցման կետերի ռեժիմի խախտման` նրանց հայտնի հանգամանքները պարզելու նպատակով.
ժ) պետական սահմանը հատելու իրավունք տվող փաստաթղթերում կատարել համապատասխան նշումներ, իսկ անհրաժեշտության դեպքում ժամանակավորապես վերցնել դրանք, ինչպես նաև վերցնել կեղծ փաստաթղթերը, թույլ չտալ պետական սահմանով անցնել Հայաստանի Հանրապետության տարածք մուտքի կամ Հայաստանի Հանրապետության տարածքից ելքի իրավունք տվող համապատասխան փաստաթղթեր չունեցող անձանց մինչև նրանց պետական սահմանը հատելու իրավունք տվող փաստաթղթերի պատշաճ ձևակերպումը կամ մինչև նրանց կողմից փաստաթղթերը կորցնելու հանգամանքների պարզաբանումը.
ժա) շահագրգիռ պետական մարմինների և կազմակերպությունների հետ համատեղ որոշել պետական սահմանի անցման կետերում ուղևորների ու բեռների միջազգային փոխադրումներ իրականացնող տրանսպորտային միջոցների կանգառի (կայանման) վայրերն ու տևողությունը.
ժբ) օրենքով սահմանված կարգով առգրավել սահմանային վերահսկողության ժամանակ հայտնաբերված` պետական սահմանով ապօրինի փոխադրվող զենքը, ռազմամթերքը, թմրանյութերը, տարադրամը, արժեքավոր իրերն ու ապրանքները.
ժգ) սահմանային որոնում (օպերացիա), օպերատիվ-հետախուզական գործունեություն իրականացնելիս, մարդկանց առողջությունն ու կյանքը պահպանելու նպատակով, ժամանակավորապես սահմանափակել կամ արգելել անձանց և տրանսպորտային միջոցների շարժը, ինչպես նաև արգելել քաղաքացիների մուտքը տեղանքի առանձին տեղամասեր, նրանց պարտադրել մնալ այնտեղ կամ լքել այդ տեղամասերը` այդ մասին անհապաղ տեղեկացնելով սահմանապահ զորքերի հրամանատարին.
ժդ) պետական սահմանում Հայաստանի Հանրապետության շահերին իրական սպառնալիք ծագելու դեպքում, տեղեկացնելով տարածքային կառավարման և տեղական ինքնակառավարման մարմիններին, շահագրգիռ կազմակերպություններին, ժամանակավորապես սահմանափակել աշխատանքների կազմակերպումը, բացառությամբ Հայաստանի Հանրապետության միջազգային պայմանագրերին համապատասխան կատարվող աշխատանքների, պաշտպանական նշանակության աշխատանքների և այն միջոցառումների, որոնք կապված են տարերային աղետների հետևանքների և առանձնապես վտանգավոր վարակիչ հիվանդությունների կանխման հետ.
ժե) պետական սահմանը և դրա ռեժիմը խախտողներին հետապնդելիս օրենքով սահմանված կարգով մուտք գործել քաղաքացիների բնակարաններ, շինություններ, տարածքներ, հողամասեր, այդ թվում` արգելանքները վերացնելու միջոցով: Եթե վերոհիշյալ գործողությունները կատարվել են քաղաքացիների կամ պաշտոնատար անձանց կամքին հակառակ, ապա սահմանապահ զորքերի համապատասխան հրամանատարն այդ մասին 24 ժամվա ընթացքում ծանուցում է համապատասխան դատախազին.
ժզ) ծառայողական նպատակներով անարգել օգտագործել կապի միջոցները, իսկ Հայաստանի Հանրապետության տարածք ներխուժումները հետ մղելիս, որոնողական միջոցառումներ իրականացնելիս, հանցագործության կամ այլ իրավախախտման մեջ կասկածվող անձանց տեղափոխելիս օգտագործել կազմակերպությունների (անկախ կազմակերպական-իրավական ձևից), անհրաժեշտության դեպքում` նաև քաղաքացիների տրանսպորտային միջոցները` Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությամբ սահմանված կարգով նյութական ծախսերի փոխհատուցմամբ.
ժէ) իրենց ծառայողական պարտականություններն իրականացնելիս պետական և տեղական ինքնակառավարման մարմիններից, հասարակական միավորումներից և այլ կազմակերպություններից օրենքով սահմանված կարգով ստանալ տեղեկատվություն, բացառությամբ այն դեպքերի, երբ սահմանված է տեղեկատվության ստացման հատուկ կարգ.
ժը) պետական սահմանի ռեժիմի, սահմանային ռեժիմի և պետական սահմանի անցման կետերի ռեժիմի պահպանման վերահսկողություն սահմանելու նպատակով կատարել անձանց գրանցում, փաստացի տվյալների հաշվառում, վիճակագրություն և այդ նպատակներով, Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությամբ սահմանված կարգով, օգտագործել տեղեկատվական համակարգերը.
ժթ) առաջարկություն ներկայացնել պետական մարմիններ, կազմակերպություններ` օրենքով սահմանապահ զորքերի վարույթին վերաբերող իրավախախտումներին նպաստող պատճառների և պայմանների վերացման մասին.
ի) խրախուսել պետական սահմանի պահպանության գործում աչքի ընկած քաղաքացիներին.
իա) սույն օրենքով նախատեսված կարգով գործադրել զենք, մարտական տեխնիկա, հատուկ միջոցներ և ծառայողական շներ.
իբ) պետական սահմանի պահպանությունն ապահովելու նպատակով իրենց իրավասության սահմաններում իրականացնել հետախուզական, հակահետախուզական և օպերատիվ-հետախուզական գործունեություն.
իգ) վերահսկել բնակչության շրջանում պետական սահմանի ռեժիմի, սահմանային ռեժիմի և պետական սահմանի անցման կետերի ռեժիմի կանոնների պահպանումը.
իդ) օրենքով իրենց վարույթին վերաբերող գործերով կատարել հետաքննություն.
իե) իրականացնել այն իրավախախտումների կանխարգելումը, որոնց դեմ պայքարը գտնվում է սահմանապահ զորքերի իրավասության սահմաններում.
իզ) մասնակցել Հայաստանի Հանրապետության սահմանային ներկայացուցիչների գործունեությանը, անհրաժեշտության դեպքում կազմակերպել սահմանային որոնում (օպերացիա).
իէ) կատարել օդանավի կամ թռչող սարքի զննում, եթե դա չի պատասխանել հարցման ազդանշաններին, գտնվել է օդային միջանցքներից դուրս, խախտել է Հայաստանի Հանրապետության օդային տարածք մտնելու կարգը, ինչպես նաև Հայաստանի Հանրապետության օդային տարածք մտնելուց հետո վայրէջք է կատարել ոչ միջազգային օդանավակայաններում: Օդանավի կամ թռչող այլ սարքի զննումն ընդգրկում է օդանավի կամ թռչող այլ սարքի փաստաթղթերի ստուգումը, անձնակազմի անդամների, ուղևորների և բեռների փաստաթղթերի ստուգումը.
իը) օդանավի կամ թռչող այլ սարքի զննումից հետո դրան թույլատրել կամ շարունակել թռիչքը Հայաստանի Հանրապետության օդային տարածքում` սահմանված կանոնների պահպանմամբ, կամ առաջարկել հեռանալ Հայաստանի Հանրապետության տարածքից, կամ դա կալանել «Պետական սահմանի մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքին համապատասխան.
իթ) արգելել օտարերկրյա պետության այն օդանավի կամ թռչող այլ սարքի անձնակազմի և ուղևորների` օդանավից կամ թռչող այլ սարքից դուրս գալը, որը թույլ է տվել Հայաստանի Հանրապետության տարածքում թռիչքային, օդանավակայանի, մաքսային, սանիտարական կանոնների խախտումներ.
լ) օդանավից կամ թռչող այլ սարքից իջեցնել և ձերբակալել քրեական պատասխանատվության ենթակա անձանց, վերջիններին հանձնել հետաքննության կամ նախաքննության մարմիններին, եթե Հայաստանի Հանրապետության միջազգային պայմանագրերով այլ բան նախատեսված չէ:
Սահմանապահ զորքերը սույն հոդվածով իրենց տրված իրավունքները կարող են օգտագործել նաև սահմանային գոտուց դուրս` Հայաստանի Հանրապետության տարածքում համապատասխան մարմինների հետ համատեղ սահմանախախտներին հետապնդելիս:

«Սահմանապահ զորքերի մասին» ՀՀ օրենք, հոդված 7

ՍԶ զինծառայողների կողմից իրականացվող վարչական ձերբակալումը

«Սահմանապահ զորքերի մասին» ՀՀ օրենքի 7-րդ հոդվածի «զ» կետի` սահմանային գոտում (շերտում) ՊՍ անցման կետերում սահմանապահ զորքերն իրավունք ունեն իրականացնել ՊՍ ռեժիմը, սահմանային ռեժիմը և ՊՍ անցման կետերի ռեժիմը խախտած ՀՀ քաղաքացիների, օտարերկրյա պետությունների քաղաքացիների և քաղաքացիություն չունեցող անձանց վարչական ձերբակալում` օրենքով սահմանված կարգով և ժամկետով: Սահմանապահ զորքերի կողմից վարչական ձերբակալում իրականացնելու իրավունքը սահմանված է նաև ՀՀ վարչական իրավախախտումների վերաբերյալ օրենսգրքի 261-րդ հոդվածի 2-րդ մասով, որտեղ նշված է, որ սահմանապահ զորքերը կարող են կատարել սահմանային ռեժիմը և ՊՍ անցման կետերի ռեժիմը խախտած անձանց վարչական ձերբակալում:
ՀՀ վարչական իրավախախտումների վերաբերյալ օրենսգրքի 260-րդ հոդվածը սահմանում է, որ վարչական ձերբակալման մասին կազմվում է արձանագրություն, որտեղ նշվում է այն կազմելու ժամանակը ու տեղը, արձանագրություն կազմող անձի պաշտոնը, անունը, ազգանունը, հայրանունը, տեղեկություններ ձերբակալվածի անձի մասին, ձերբակալման ժամանակը, տեղը և հիմքերը: Արձանագրությունը ստորագրում են այն կազմող պաշտոնատար անձն ու ձերբակալվածը: Արձանագրությունը ստորագրելուց ձերբակալվածի հրաժարվելու դեպքում դրանում այդ մասին նշում է արվում:
Համաձայն ՀՀ վարչական իրավախախտումների վերաբերյալ օրենսգրքի 262-րդ հոդվածի 2-րդ մասի` սահմանային ռեժիմը կամ ՊՍ անցման կետերի ռեժիմը խախտող անձինք կարող են ձերբակալվել մինչև 3 ժամ տևողությամբ` արձանագրություն կազմելու համար, իսկ անհրաժեշտության դեպքում անձը և իրավախախտման հանգամանքները պարզելու համար` մինչև 3 օր ժամանակով, ձերբակալման պահից 24 ժամվա ընթացքում այդ մասին գրավոր հաղորդելով դատախազին կամ դատախազի սանկցիայով` մինչև 10 օր ժամանակով, եթե իրավախախտողները չունեն իրենց անձը հաստատող փաստաթղթեր: Վարչական ձերբակալման ժամկետը հաշվվում է արձանագրություն կազմելու համար խախտողին բերելու պահից:
Համաձայն «Սահմանապահ զորքերի մասին» ՀՀ օրենքի 7-րդ հոդվածի «է» կետի` սահմանային գոտում (շերտում) ՊՍ անցման կետերում սահմանապահ զորքերն իրավունք ունեն զննության ենթարկել և անհրաժեշտության դեպքում վերցնել ձերբակալվածների մոտ եղած իրերն ու փաստաթղթերը:
Վարչական ձերբակալման և ձերբակալվածների իրերը վերցնելու յուրաքանչյուր դեպքի վերաբերյալ կազմվում է արձանագրություն:
ՀՀ վարչական իրավախախտումների վերաբերյալ օրենսգրքի 263-րդ հոդվածով սահմանված է, որ ի թիվս այլ պետական լիազոր մարմինների, ՀՀ սահմանապահ զորքերը նույնպես իրավունք ունեն կատարելու անձնական զննություն և իրերի զննություն: Նույն հոդվածով սահմանվում է նաև անձնական զննություն և իրերի զննություն կատարելու կարգը:

«Վարչական իրավախախտումների վերաբերյալ» ՀՀ օրենսգիրք
ՀՀ օրենք «Սահմանապահ զորքերի մասին»

ՀՀ ՊՍ անցման կետերում մուտքի թույլտվություն չունեցող օտարերկրացիների պահումը

Համաձայն «Օտարերկրացիների մասին» ՀՀ օրենքի 37-րդ հոդվածի 1-ին մասի` «Օտարերկրացիների մասին» ՀՀ օրենքի 6-րդ հոդվածի 3-րդ մասով նախատեսված օտարերկրացուն ծագման պետություն կամ այն պետություն, որտեղից նա ժամանել է, վերադարձնելու անհնարինության դեպքում, առանց անձնագրի, անվավեր անձնագրով ՀՀ ՊՍ անցման կետ ժամանած կամ ՀՀ ՊՍ անցման կետում մուտքի վիզայի մերժում ստացած կամ սահմանային հսկողություն իրականացնող մարմնի կողմից մուտքի թույլտվություն չստացած օտարերկրացիները կարող են պահվել տարանցիկ գոտում կամ այլ տեղ` այդ նպատակով ստեղծված հատուկ կացարանում: Հոդվածի 2-րդ մասը սահմանում է, որ եթե նույն հոդվածի 1-ին մասում նշված օտարերկրացիներն ընտանիքի անդամներ են, ապա նրանք պահվում են համատեղ: Հոդվածի 3-րդ մասով սահմանվում է, որ եթե սույն հոդվածի 1-ին մասով նշված անձն առանց ծնողի կամ օրինական ներկայացուցչի ուղեկցությամբ երթևեկող 18 տարին չլրացած անձ է, ապա նա չի կարող պահվել հատուկ կացարանում և անմիջապես պետք է ուղեկցվի ծնողի(ծնողների կամ օրինական ներկայացուցչի մոտ: Իսկ հոդվածի 5-րդ մասում սահմանված է, որ եթե 90 օրվա ընթացքում անհնար է լինում օտարերկրացու վերադարձը ծագման պետություն, ապա օտարերկրացուն ՀՀ ոստիկանության բնագավառում լիազորված պետական կառավարման մարմնի կողմից տրվում է ժամանակավոր թույլատվություն` մինչև օտարերկրացու հեռացումը ՀՀ-ից, սակայն ոչ ավել, քան մեկ տարի ժամկետով: Համաձայն սույն հոդվածի 6-րդ մասի` սահմանային անցման կետերում և տարանցիկ գոտիներում հատուկ կացարանների գործունեության և օտարերկրացիներին պահելու կարգը սահմանում է ՀՀ կառավարությունը:

ՀՀ օրենք «Օտարերկրացիների մասին» հոդված 6, 37

Խուսափեք թրաֆիքինգի զոհ դառնալուց

Եթե Դուք պատրաստվում եք մեկնել արտասահման, ապա՝
- Նախքան մեկնելը, համոզվեք, որ Ձեր անձնագիրն առնվազն 6 ամիս վավերական է արտերկրում:
- Ստուգեք այցելության երկրի մուտքի ու վիզայի, մաքսային ռեժիմի պայմանները: Պահպանեք մուտքի թույլտվության մեջ նշված ժամկետները, քանի որ օտար երկրում վիզայի ժամկետից երկար ժամանակով մնալը անօրինական է:
- Ուսումնասիրեք այցելության երկրի միգրացիոն և աշխատանքային օրենսդրությունը, այդ երկրի սովորույթները:
- Ոչ ոքի մի վստահեք Ձեր անձնագիրը: Ձեր անձը հաստատող փաստաթղթերը պետք է մշտապես գտնվեն Ձեզ մոտ և ոչ ոք դրանք Ձեզնից վերցնելու իրավունք չունի:
- Ձեզ հետ վերցրեք անձնագրի, վիզայի, հրավերի, պայմանագրի պատճենները, անձնագրի լուսանկարները և պահեք դրանք անձնագրից առանձին, որպեսզի անձնագրի կորստյան դեպքում հեշտ լինի դրա վերականգնումը:
- Ձեզ հետ վերցրեք արտասահմանում հայկական դեսպանատների և հյուպատոսական ներկայացուցիչների հասցեներն ու հեռախոսահամարները, ինչպես նաև միջազգային կազմակերպությունների (Միգրացիայի միջազգային կազմակերպության, Կարմիր Խաչի և այլն) հասցեներն ու հեռախոսահամարները: Տեղեկություններ հավաքեք այցելության երկրի հայ համայնքի մասին: